Οι ευθύνες της Ευρώπης

Στέφανος Κωνσταντινίδης

Η ένταξη της Κύπρου στην Ευρώπη έγινε περισσότερο για  πολιτικούς λόγους παρά οικονομικούς. Υπήρχε η άποψη πως αυτή η ένταξη θα ήταν καταλύτης για τη λύση του Κυπριακού. Κάτι που δεν συνέβηκε και επιπλέον σήμερα αποδίδονται ευθύνες στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την οικονομική ...
καταστροφή του τόπου. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως υπάρχουν μεγάλες ευθύνες από πλευράς Ευρώπης τόσο για το πολιτικό αδιέξοδο στο Κυπριακό όσο και για την κατάσταση της κυπριακής οικονομίας. Στο μεν Κυπριακό η Ευρώπη συμπεριφέρεται ποντιοπιλατικά, στην δε οικονομία συμπεριφέρτηκε εκδικητικά και με πολιτικά κριτήρια, αποβλέποντας να χτυπηθούν τα ρωσικά συμφέροντα στην  Κύπρο. Θα πρέπει όμως, αποδίδοντας ευθύνες στην Ευρώπη, να σταθούμε πρώτα στις δικές μας ευθύνες και να αναρωτηθούμε αν δεν είναι η δική μας πολιτική και η έλλειψη στρατηγικής τόσο στο Κυπριακό όσο και στην οικονομία που μας έχει οδηγήσει στα σημερινά αδιέξοδα. Διότι η Ε.Ε δεν είναι κανένας φιλανθρωπικός οργανισμός. Είναι μια Ένωση με πολλαπλά και αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα και μόνο με τη σωστή πολιτική και με την σύναψη των κατάλληλων συμμαχιών στους κόλπους της είναι δυνατόν να αποκομίσουμε τα οφέλη εκείνα που επιδιώκαμε με την ένταξη μας.

Εμείς όμως ακολουθήσαμε από την ένταξη μας μια ερασιτεχνική πολιτική που μας οδήγησε στη σημερινή κατάσταση. Δεν ισχυρίζομαι ότι η ευρωπαϊκή πολιτική του νεοφιλελευθερισμού και της γερμανικής ηγεμονίας δεν ευθύνονται για τα σημερινά χάλια της γηραιάς ηπείρου και φυσικά για τα δικά μας αδιέξοδα. Οι ευθύνες τους είναι ασήκωτες. Από την άλλη όμως οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν να είναι υπεύθυνοι και για τα δικά μας λάθη, τους ερασιτεχνισμούς μας και την έλλειψη στρατηγικής εκ μέρους μας. Στο Κυπριακό εγκλωβιστήκαμε στο αγγλοαμερικάνικο σχέδιο Ανάν και παρασύραμε οι ίδιοι και την Ευρώπη να το υιοθετήσει. Κι όταν ο λαός το απέρριψε, μείναμε και πάλι παγιδευμένοι στους αγγλικούς και αμερικανο-νατοϊκούςσχεδιασμούς. Οι όποιες προσπάθειες του Τάσσου Παπαδόπουλου για την υιοθέτηση μιας διαφορετικής πολιτικής, πολεμήθηκαν με λύσσα τόσο στη Λευκωσία, όσο και στην Αθήνα. Πιέστηκε πρώτα αφόρητα να μην εμποδίσει την έναρξη του ενταξιακού διαλόγου  της Τουρκίας, κάτι που θα προκαλούσε πολιτικό σεισμό την εποχή εκείνη, και εκ των υστέρων κατηγορήθηκε ότι δεν αντέταξε το βέτο που διέθετε η Κύπρος για να τον εμποδίσει. Σε μια διαδυκτιακή συζήτηση -στο Facebook- που είχα πρόσφατα με τον ευρωβουλευτή του ΑΚΕΛ Τάκη Χατζηγεωγίου, πρόβαλε τη θέση ότι ο Τάσσος Παπαδόπουλος δεν έπρεπε να επιτρέψει τότε την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας. Όταν του είπα πως ο ίδιος και το κόμμα του είχαν τότε αντίθετη άποψη, η απάντηση του ήταν, ναι, αλλά ο Παπαδόπουλος ήταν τότε πρόεδρος και δεν έπρεπε να το επιτρέψει! Αυτή είναι η πολιτική στην Κύπρο... Σε κάθε περίπτωση χάθηκε μια ευκαιρία που θα υποχρέωνε την Ευρώπη να δει με διαφορετικό μάτι  το Κυπριακό. Στα χρόνια που ακολούθησαν συνεχίστηκε μέχρι τις μέρες μας η πολιτική που ουσιαστικά υπαγορευόταν από τον αγγλοαμερικάνικο παράγοντα και που λόγω της δικής μας πολιτικής ανεπάρκειας υιοθετούσε εν μέρει και η Ευρώπη. Διότι βεβαίως δεν γίνεται σοβαρή πολιτική με τα επικοινωνιακά τεχνάσματα και τις φιέστες του Νίκου Αναστασιάδη που έφερε στη Λεμεσό,  παραμονές των προεδρικών εκλογών, τη Μέρκελ και άλλους Ευρωπαίους ηγέτες για να στηρίξουν την προεκλογική του καμπάνια και λίγο αργότερα οι ίδιοι αυτοί φίλοι του μας κούρεψαν. Η σοβαρή πολιτική χρειάζεται μελέτη και όραμα.

Στο θέμα της οικονομίας, παρά την κρίση που προκάλεσε ο νεοφιλελευθερισμός στην παγκόσμια οικονομία, θα επαναλάβω αυτό που υποστήριξα και στο παρελθόν, ότι η κυπριακή οικονομία, λόγω του μικρού μεγεθους της ήταν διαχειρίσημη. Ο Χριστόφιας και το ΑΚΕΛ κατηγορούν -σωστά- τους τραπεζίτες για τις εγκληματικές ευθύνες τους για την κατάρρευση της κυπριακής οικονομίας. Ξεχνούν όμως πως οι ίδιοι διαχειρίστηκαν την κυπριακή οικονομία, την εποχή της διακυβέρνησης τους, με τραπεζίτες υπουργούς Οικονομικών! Ο Αναστασιάδης και ο ΔΗΣΥ της έδωσαν τη χαριστική βολή. Ήξεραν την κατάσταση της οικονομίας, έλεγαν ότι είχαν όλες τις συνταγές και φίλους στην Ευρώπη, αλλά στην κρίσιμη ώρα αποδείκτηκαν αναπολεσματικοί και μοιραίοι.

Τούτων λεχθέντων, η  Ευρώπη δεν απαλλάσσεται των δικών της ευθυνών. Στο Κυπριακό ακολούθησε την αγγλική συνταγή και τους αμερικανο-νατοϊκούς σχεδιασμούς, αλλά και με τη δική μας συγκατάθεση. Η κατοχή ξεχάστηκε -και με δική μας υπαιτιότητα- και εγκλωβιστήκαμε σε ένα ατέρμονο δικοινοτικό διάλογο που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην νομιμοποίηση των τετελεσμένων της τουρκικής εισβολής. Στην οικονομία ζούμε -και με  δική μας υπαιτιότητα- την εποχή των τροϊκανών ανθυπάτων. Είναι καιρός να αναζητήσουμε μια στρατηγική εξόδου από  τα αδιέξοδα μας. Και φυσικά να βάλουμε και την Ευρώπη μπροστά στις δικές της ευθύνες. Μην περιμένουμε όμως από την Ευρώπη να κάνει αυτό που δεν κάνουμε εμείς! Κι ακόμη να θυμόμαστε πως εκτός από την Ευρώπη της Μέρκελ υπάρχει και η Ευρώπη των λαών!   

* Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης είναι καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Κεμπέκ του Καναδά και επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης.

* E-mail: stephanos.constantinides@gmail.com
Πηγή: