Η υπερθέρμανση του πλανήτη *Άρθρο της Χριστίνας Νικολάου

Επισφαλής κλίματα

Η υπερθέρμανση του πλανήτη δεν προκαλεί τις συγκρούσεις που έχουν προκαλέσει μαζικές μετακινήσεις των ανθρώπων, αλλά θα ήταν λάθος να πούμε ότι δεν συμβάλλει

*Άρθρο της Χριστίνας Νικολάου

Στη Συρία, η περίοδος των βροχών αρχίζει τον Νοέμβριο και τελειώνει τον Απρίλιο. Μόνο το ένα τρίτο των γεωργικών εκμεταλλεύσεων της χώρας διαθέτουν συστήματα άρδευσης,  τα υπόλοιπα εξαρτώνται από τι τους παρέχει η κάθε εποχή,  το οποίο ακόμα και σε καλές χρονιές, δεν είναι αρκετό. Η βορειανατολικότερη επαρχία Αλ Hasakah, όπου καλλιεργείται το μεγάλο μέρος του σιταριού της Συρίας δέχεται κατά μέσο όρο περίπου έντεκα ίντσες της βροχής ετησίως, το οποίο είναι το μισό από ότι δέχεται η Κύπρος, κάτι που μπορεί να μας οδηγήσει όλους σε κάποια συμπεράσματα.

Το χειμώνα του 2007, η περίοδος των βροχών δεν άρχισε ποτέ πραγματικά. Η επόμενη χρονιά ήταν χειρότερη, η χώρα γνώρισε τον ξηρότερο χειμώνα που έχει καταγραφεί. Η παραγωγή σιταριού απέτυχε, πολλοί μικροί αγρότες έχασαν τα κοπάδια τους, και οι τιμές των βασικών εμπορευμάτων υπερδιπλασιάστηκαν. Το καλοκαίρι του 2008, ο υπουργός γεωργίας της Συρίας κατέθεσε στα Ηνωμένα Έθνη ότι οι συνέπειες της ξηρασίας, τόσο οικονομικές όσο και κοινωνικές ήταν «πέρα από τις δυνατότητές μας ως χώρα για να αντιμετωπιστούν».  Η ξηρασία συνεχίστηκε για τα επόμενα 2 χρόνια, αναγκάζοντας εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους να  εγκαταλείψουν την ύπαιθρο και να μετακομίσουν σε πόλεις όπως η Χομς, η Δαμασκός, το Χαλέπι όπου είχαν ήδη καταφύγει πάνω από ένα εκατομμύριο παρόμοια απελπισμένοι πρόσφυγες από το Ιράκ.

Αυτή την εβδομάδα, καθώς οι τράπεζες των λουλουδιών και τα αφιερώματα στους νεκρούς συνεχίζουν  να αυξάνονται  στην Place de laRépublique, οι ηγέτες του κόσμου συγκεντρώθηκαν στο Παρίσι για να προσπαθήσουν να καταλήξουν σε συμφωνία για την κλιματική αλλαγή. Λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια, η γαλλική κυβέρνηση ακύρωσε πολλές από τις εκδηλώσεις που είχαν προγραμματιστεί γύρω από τις συνομιλίες, συμπεριλαμβανομένης και μιας τεράστιας πορείας που αναμένετο  να προσελκύσει διακόσιες χιλιάδες άτομα. Ταυτόχρονα  έχουν εγκαταστήσει αισθητήρες για την ύδρευση της πόλης για να αποφευχθεί μια χημική επίθεση και όλα αυτά  ενώ οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε εξέλιξη.

Εν μέσω των συνομιλιών για τις κλιματικές αλλαγές και με περίπου 150 ηγέτες από χώρες όλου του κόσμου, με παρουσίες από τον  Μπαράκ Ομπάμα, μέχρι τον Πούτιν και τον Ερτογαν αναμένουμε κατά πόσον οι χώρες θα περάσουν το «τεστ» και θα κρατήσουν το λόγο τους για μια νομικά δεσμευτική συμφωνία, που θα αναγκάσει όλες τις χώρες να μειώσουν τις εκπομπές ρύπων.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, τόνισε τον επείγοντα χαρακτήρα αυτής της συνόδου, λέγοντας ότι η κλιματική αλλαγή θα «καθορίσει το περίγραμμα αυτού του αιώνα πιο δραματικά από κάθε άλλο». Ο Πρόεδρος της Κίνας, XiJinping,  δεσμεύτηκε για αλλαγή της τότε αδιάλλακτης στάσης της  Κίνας το 2009, ενώ ο πρόεδρος του Καναδά, Τζάστιν Τρουντό, δήλωσε ότι η χώρα του θα προχωρήσει σε δεσμεύσεις , σε σαφή αντίθεση με τον  προκάτοχο του Στίβεν Χάρπερ.

Οι επιθέσεις στο Παρίσι φυσικά χρησιμοποιήθηκαν ως σημείο συσπείρωσης. «Με την παρουσία μας εδώ σήμερα θα δείξουμε ότι είμαστε ισχυρότεροι από τους τρομοκράτες», δήλωσεη Γερμανίδα καγκελάριος, ΆνγκελαΜέρκελ.

Και όσο διαλαλούν τα πιο πάνω, και εμείς  ‘ανησυχούμε’ για το αν θα καταλήξουν σε συμφωνία, κατά πόσον το λεγόμενο πράσινο ταμείο θα γίνει πραγματικά έτσι ώστε να βοηθηθούν οι φτωχότερες χώρες να αντιμετωπίσουν και να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή, αυτοί οι ίδιοι οι ηγέτες που τώρα κόβονται να προστατεύσουν τον πλανήτη , την ίδια ώρα βομβαρδίζουν, καταστρέφουν και μολύνουν τεράστιες εκτάσεις γης στην Μέση Ανατολή, και αναγκάζουν χιλιάδες κόσμου να μεταναστεύσει, αν τα καταφέρει φυσικά , γιατί όλα βασίζονται πλέων σε πιθανότητες.

Για περισσότερα από 20 χρόνια, ο κόσμος αγωνίζεται για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ανησυχεί για το κόστος της δράσης, γνωρίζοντας όμως ότι θα κοστίσει ανυπολόγιστα περισσότερο η μη δράση.

Το ζήτημα των χρημάτων είναι μεγάλο,  οι αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες, μέχρι στιγμής έχουν συμβάλει σχετικά το λιγότερο  στην αλλαγή του κλίματος, σε πολλές περιπτώσεις, ενδέχεται να υποστούν τις χειρότερες επιπτώσεις της. Σε αυτές τις χώρες,  έχουν υποσχεθεί εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο έτσι ώστε να αντιμετωπίσουνπροβλήματα όπως η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, και να υιοθετήσουν καθαρότερα ενεργειακά συστήματα. Η κυβέρνηση Ομπάμα έχει υποσχεθεί τρία δισεκατομμύρια δολάρια, αλλά οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν ορκιστεί να εμποδίσουν  οποιαδήποτε συνεισφορά των ΗΠΑ. "Θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι όλες αυτές οι  χώρες που νομίζουν ότι πρόκειται να πάρουνχρήματα σε επιταγή, λόγω μιας συμφωνίας που ο πρόεδρος μπορεί να κάνει στο Παρίσι, πρέπει να καταλάβουν ότι δεν πρέπει να την εξαργυρώσουν ακόμα» δήλωσε ο Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Τζον Barrasso.

Πράγμα που μας φέρνει πίσω στη Συρία. Μια πρόσφατη μελέτη από ερευνητές του  ΠανεπιστήμιουLoyolaMarymount,  και το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αμείωτη αύξηση της θερμοκρασίας θα καταστήσει τις πόλεις του Περσικού Κόλπου όπως το Αμπού Ντάμπι, το Ντουμπάι, και το Νταχράνσχεδόν μη βιώσιμες σε λίγες δεκαετίες. "Μια πιθανή αναπαράσταση του μελλοντικού κλίματος για πολλές τοποθεσίες στη νοτιοδυτική Ασία αντιστοιχεί στο  σημερινό κλίμα της ερήμου της Βόρειας Αφάρ στην αφρικανική πλευρά της Ερυθράς Θάλασσας, μια περιοχή χωρίς μόνιμους ανθρώπινους οικισμούς» σύμφωνα με  ερευνητές.

Μία από τις πιο ισχυρές προβλέψεις που μπορούν να γίνουν για την κλιματική αλλαγή είναι ότι θα στείλει εκατομμύρια-ίσως δεκάδες ή και εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων-σε αναζήτηση νέων κατοικιών. Και, σε ένα «εξαιρετικά διασυνδεδεμένο» κόσμο, η καταστροφή δεν μπορεί να απομονωθεί. Εάν οι κυβερνήσεις συνεχίσουν να οπισθοχωρούν σε ότι αφορά την κλιματική αλλαγή, τότε θα έπρεπε να προετοιμαστούμε για μια μεγάλη μεταναστευτική κρίση εδώ και πολύ καιρό.

(ΠηγέςNational geographic, EU EnvironmentAgency, the guardian)

Χριστίνα Νικολάου

Επικεφαλής Γραφείου Περιβάλλοντος ΚΕ ΑΚΕΛ